Łętowo

27.09.200609:18

Łętowo (niem. Lantow)

Liczba ludności – 307 osób

Powierzchnia – 2498 ha

1 Lokalizacja

Łętowo to wieś sołeska położona w południowej części gminy, oddalona o około 12 km na południowy – wschód od Sławna. Sąsiednie miejscowości to: Żukowo, Janiewice oraz Korzybie (woj pomorskie). Wieś położona na południowo – zachodnim brzegu jeziora Łętowskiego.

2 Historia (pierwsza wzmianka w 1321 roku)

Wieś o metryce średniowiecznej , po raz pierwszy wymieniana w źródłach w 1331 roku, jako własność joannitów; wówczas to zastępca mistrza zakonu Gerard von Bortfeld podjął decyzję o sprzedaży wsi (prawdopodobnie Massowom), aby pokryć zadłużenie wobec Sławna. W 1410 roku zarówno Żukowo jak i Łętowo należały do Henninga III Massow. Lennem tego rodu wieś pozostawała aż do 2 połowy XVII wieku. W 1690 roku jako właściciel wsi wymieniany jest Adam von Podewils z Krangen (Krąg).

W 1844 roku majątek (w wyniku koneksji rodzinnych) dziedziczy Werner G.A. von Blumenthal. W 1874 jego syn sprzedaje Łętowo książętom Hohenzolern – Siegmaringen.

W 1931 roku zubożali (w wyniku recesji Wielkiego Kryzysu) Hohenzollernowie przekazują Pomorskiemu Związkowi Wiejskiemu ("Pommersche Siedlungsgesellschaft) 250 ha gruntów pod nową kolonizację, folwark zostaje rozparcelowany; powstaje 6 nowych gospodarstw.

Dane statystyczne dotyczące okresu międzywojennego podają, że w Łętowie działała gospoda, kuźnia, warsztat siodlarski, kołodziejski. Istniała ochotnicza straż pożarna. We wsi nie było kościoła, mieszkańcy korzystali ze świątyni w sąsiednim Żukowie.

Wojska rosyjskie wlroczyły do Łętowa 07.03.1945 roku.

Układ przestrzenny i zabudowa.

• Pierwotny - nieznany (przypuszczalnie wieś ulicowa)

• Koniec XIX wieku, lata 30 XX wieku – wielodrożnica z zespołem folwarcznym

Według mapy z końca XIX wieku Łętowo charakteryzowało się wielodrożnicowym układem przestrzennym zdeterminowanym urozmaiconymi warunkami topograficznymi. Wieś zlokalizowana na płn-zachodnim brzegu jeziora Łętowskiego oraz na pagórkowatym obszarze morenowym.

Generalnie część zachodnią układu ruralistycznego stanowiła ulicówka o osi przebiegu E – W; część wschodnią zaś promienisty układ wielodrożnicowy.

Elementy funkcjonalne wsi.

• Obiekty użyteczności publicznej

Gospoda – wymieniana w materiałach historycznych na początku XX wieku, zlokalizowana w centrum wsi.

• Przemysł, technika

Kuźnia – Działająca pierwotnie w obrębie folwarku. Odnotowana na materiale kartograficznym z lat 30 XX wieku.

Dworzec – (niem. Suckow Bahnhof) z mieszkaniem dla urzędników kolejowych na trasie Polanów – Korzybie, zlowalizowanu na zachód od Łętowa.

3 Wieś współczesna

Układ przestrzenny

• Skupiony – wielodrożnica z pozostałością folwarku

Współczesne Łętowo to właściwie osada pofolwarczna o układzie przestrzennym w typie wielodrożnicy analogicznym do historycznego z końca XIX wieku i lat 30 XX wieku z pozostałościami zespołu folwarcznego zlokalizowanego w części centralnej wsi, sporadycznie zachowaną zabudową chłoską (zagrodową) i kilkoma wybudowaniami kolonijnymi na północ od głównego układu ruralistycznego.

Elementy funkcjonalne wsi

• Kapliczka

Kapliczka – zlokalizowana w centrum wsi, przy skrzyżowaniu dróg, wzniesiona po 1945 roku. W Łętowie nie było kościoła, nie ma także cmentarza grzebalnego.

• Przemysł, technika

Kuźnia – w obrębie dawnego folwarku, niewielki murowany obiekt, wzniesiony w XIX wieku, murowany z cegły ceramicznej, częściowo odeskowany. Wskazany do ochrony punktowej.

Wiadukt – pochodzi z okresu budowy linii kolejowej.

Leśniczówka – siedziba Leśnictwa Łętowo, zlokalizowana w południowej części wsi. Jest to 2-budynkowa zagroda z obiektem administracyjno – mieszkalnym na froncie siedliska.

4 Zagrożenia krajobrazu kulturowego

• Zdewaloryzowane założenie folwarczne: przebudowana i zdewaloryzowana rzędówka, wyburzona częćś budynków gospodarczych, zaadaptowane do celów mieszkalnych dawne budynki gospodarcze; dlatego do ewidencji konserwatorskiej przewidziano dwie roglowe stodoły.